Giriş
Bugün sosyal medyada ve günlük yaşamda evlenen kadın kızlık soyadını kullanabilir mi ve kadınlar sadece kızlık soyadını kullanabilir mi şeklinde pek çok soru ile karşılaşmaktayız.
Bilindiği üzere 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun madde 187 düzenlemesinde “Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır” hükmü bulunmaktadır. Bugün bu kanun hükmü gereğince evlenen her kadına kocasının soyadı verilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini, Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına ilişkin Sözleşme hükümlerini kabul etmiş bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 90. Maddesi gereğince temel hak ve özgürlüklere ilişkin bir uluslararası sözleşme ile kanun hükmü çelişir, farklı hükümler içerirse kanun değil uluslararası sözleşmeler uygulanır.
Yukarıda sayılan uluslararası sözleşmeler ve birtakım AİHM kararları uyarınca evlenen kadın kızlık soyadını kullanabilir. Bahsettiğimiz düzenlemeler çerçevesinde evlenen bir kadının kocasının soyadını almak istememesi halinde, kadının bu isteğine saygı gösterilmesi kadın ve erkek eşitliğinin bir gereğidir.
AİHM, Ünal TekeliTürkiye, (B. No 2986596, 16112004) başvurusunda “erkeklerin evlendikten sonra kendi soyadlarını kullanmaya devam ederken kadınların kullanamaması olgusunun kişiler arasında cinsiyete dayalı bir farklı muamele oluşturduğu ve bunun da Sözleşme’nin 14. Maddesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.Yargıtay Hukuk Genel Kurulu yukarıda sayılan hukuki düzenlemeler ve içtihatlar çerçevesinde kadınların kızlık soyadını evlendikten sonra da kullanabileceğini kabul etmiştir.
Evlendikten Sonra Sadece Kızlık Soyadımı Nasıl Kullanabilirim?
Evlendikten sonra sadece kızlık soyadını kullanmak isteyen kişiler Aile Mahkemesine açılacak bir dava ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler, AİHM kararları ve Hukuk Genel Kurulu’nun 2015 tarihli kararını dayanak göstererek eşlerinin soyadını kimlik hanesinden sildirip sadece kızlık soyadını kullanmaya başlayabilirler.
Kızlık Soyadını Kullanmak İçin Açılacak Dava Kime Karşı Açılır?
Evlendikten sonra kızlık soyadını kullanmak için açılacak dava nüfus müdürlüğü ve evli olunan eşe karşı açılır. Toplumda dava açmanın kötü bir şey olduğu algısı hakim olduğu için kişiler eşe karşı dava açma kavramına çekingen yaklaşmaktadır. Oysa bu tür davalar niteliği gereğince eşe yöneltilmek zorundadır. Bu tür davalar sonunda davalı eşin herhangi maddi ya da hukuki kaybı bulunmamaktadır.
Bu genel nitelikteki bilgilendirme yazısı Hatay Barosu avukatlarından İskenderun Avukat Hüseyin KÜSKÜ tarafından kaleme alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: İskenderun boşanma avukatı, isim değiştirme, evlenen kadın, soy isim